Название: Obraz "obcego" w Aleksjadzie Anny Komneny. Przypadek Normanów
Автор: Tomasz Pełech
Издательство: Chronicon
Год: 2016
Формат: pdf
Страниц: 256
Размер: 41.1 Мб
Язык: польский

Normanowie w XI w. sięgnęli swymi zdobyczami południa Italii, by wkrótce zasilić szeregi krzyżowców zmierzających do Ziemi Świętej. Tranzyt wiódł przez Bizancjum, dla którego potomkowie zdobywców z Północy mieli być wsparciem w starciu z potęgą seldżucką. Nieraz z sojuszników Konstantynopola przedzierzgali się jednak w jego wrogów, by kosztem Cesarstwa poszerzać własne zdobycze. Tej niejednoznacznej roli Normanów nieodmiennie towarzyszyło traktowanie ich w kręgu cywilizacji rzymskiego Wschodu jako „obcych” – wprawdzie chrześcijan, ale wciąż postrzeganych jako barbarzyńców, budzących grozę, ale i fascynację. Nacechowany taką ambiwalencją obraz Normanów wykreowała w XII stuleciu Anna Komnena na kartach Aleksjady, znakomitym piórem opiewając panowanie swego ojca, bizantyńskiego cesarza Aleksego.
Tej problematyce poświęcił niniejsze studium Tomasz Pełech: uwydatnił nie tylko wielość aspektów i złożony charakter obrazu Normanów na kartach twórczości Anny Komneny, ale też odsłonił przed Czytelnikiem bogatą panoramę zjawisk kultury i życia społecznego Bizantyńczyków, w których wyrażał się ich stosunek do obcych, pełen emocji czy stereotypów.

Нормандские завоеватели в XI веке дошли со своими завоеваниями до юга Италии и вскоре пополнили ряды крестоносцев на пути в Святую землю. Транзит вел через Византию, которой потомки завоевателей с севера должны были оказать поддержку в столкновении с державой сельджуков. Однако временами они превращались из союзников Константинополя в его врагов, чтобы расширить собственные завоевания за счет империи. Эта двусмысленная роль норманнов неизменно сопровождалась отношением к ним как к "чужакам" в римской цивилизации Востока - христианам, конечно, но все же воспринимавшимся как варвары, вызывавшим одновременно ужас и восхищение. Такой амбивалентный образ норманнов был создан в XII веке Анной Комниной на страницах "Алексиады" в ее изысканном сочинении о правлении ее отца, византийского императора Алексея.
Именно этому посвящено настоящее исследование Томаша Пелеха: он не только осветил многочисленные аспекты и сложность образа норманнов на страницах сочинения Анны Комнины, но и открыл читателю богатую панораму явлений византийской культуры и общественной жизни, в которых выражалось их отношение к чужеземцам, полное эмоций или стереотипов.